Zgrzytanie zębami, kiedy jest szkodliwe?
Zgrzytanie zębami to przypadłość fachowo nazwana bruksizmem. U małych dzieci do 3-go roku życia stanowi normalny element rozwoju, pojawiający się zazwyczaj podczas wyżynania się zębów mlecznych. Dzieci zgrzytają zębami najczęściej w porze nocnej, w trakcie snu. Zjawisko to jest zwyczajnym skutkiem niedojrzałości układu mięśniowo-nerwowego czy niedoboru pewnych witamin. Z reguły problem mija kiedy dziecku wypadają mleczaki i pojawiają się zęby stałe. Dopóki nawyk ten nie powoduje nadmiernego ścierania zębów oraz nie zapowiada nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych stawów skroniowo-żuchwowych, nie ma powodów do niepokoju. Gorzej sytuacja przedstawia się w momencie, gdy dziecko ma już stałe zęby.
Dzieci o zwiększonej tendencji do nadmiernego zgrzytania zębami mogą już w wieku niemowlęcym przejawiać pewne symptomy zapowiadające późniejsze problemy w tym zakresie. Wymienić tutaj można nadwrażliwość emocjonalną, a w konsekwencji trudny do uzasadnienia częsty płacz, nawracające kolki, czy nawet pocieranie i uderzanie głową o twarde powierzchnie.
Przyczyny bruksizmu
Zgrzytanie zębami u dzieci - przyczyny i leczenie. Dowiedz się więcej. Ziombki Stomatologia Dziecięca w Poznaniu. Przyczyny bruksizmu mogą być różne. Najbardziej oczywistą z nich są problemy stomatologiczne pod postacią odczuwalnych wad zgryzu (wywoływanych również mechanicznie, np. zbyt długim używaniem smoczka), ciągłego wyżynania się zębów albo występowania zbyt płaskich wypełnień w zębach. Inną przyczyną są niedobory pewnych substancji w organizmie czy nieprawidłową budową jamy ustnej i dróg oddechowych. Kiedy dziecko ma zwężone drogi oddechowe, może wysuwać żuchwę do przodu biorąc oddech, ocierając w ten sposób zęby o siebie. Bruksizm uznawany jest również powszechnie za konsekwencję chorób pasożytniczych, w szczególności owsicy (zwana popularnie chorobą brudnych rąk, ale znana jest również pod postacią wziewną). Obok szeregu innych symptomów: jak swędzenie w okolicach odbytu, ból głowy i wzmożony apetyt na słodycze. Mimo jednak funkcjonującej opinii samo posiadanie pasożyta nie powoduje zgrzytania zębami. Tym co je wywołuje jest stres, który jest konsekwencją przeżywanej choroby.
Tak więc emocjonalne napięcie emocjonalne możemy uznać za jedną z głównych przyczyn bruksizmu. Powodem odczuwania stresu przez dziecko mogą być bieżące wyzwania rozwojowe, konflikty z rówieśnikami czy rodzeństwem, czy konieczność sprostania wymaganiom najbliższego środowiska oraz przebodźcowanie.
Zdarza się, że zgrzytanie zębami pojawia się epizodycznie – na skutek krótkiego psychicznego napięcia ale też podczas wysokiej gorączki, gdy odczuwamy przejmujące zimno (przybiera wtedy też formę szczękania zębami). Przypadłość ta może być dziedziczna.
Skutki zgrzytania zębami
Widocznym skutkiem bruksizmu jest pogorszona kondycja zębów: ich nienaturalne starcie, pęknięte i wytarte szkliwo, znaczne ubytki uzębienia, również w kształcie klina, kruszenie się zębów. Ich powierzchnia staje się błyszcząca, a krawędzie ostre i nierównomierne.
Kolejną z konsekwencji zgrzytania są dolegliwości bólowe: naturalnie w obrębie żuchwy i jamy ustnej, ale również mogą pojawić się bóle głowy, kręgosłupa czy karku. Potem widać, że zęby się nienaturalnie ścierają. częste bóle głowy, kręgosłupa, karku.
Długofalowym i bardzo niebezpiecznym skutkiem tego nawyku jest zagrożenie rozbudowaniem szczęki oraz rozchwianie zębów. Nawykowe zgrzytanie zębami może prowadzić do rozchwiania zębów i rozbudowania szczęki, ponieważ zaciskanie zębów skutkuje rozbudowaniem mięśni.
Jak sobie radzić z tą przypadłością?
Pozostaje kilka opcji pracy nad tym problemem. Jedną z perspektyw jest próba wyeliminowania przyczyn występowania szkodliwego przyzwyczajenia. Jako że jednym z dominujących powodów zgrzytania jest stres, dobrze jest zadbać o uspokojenie dziecka wieczorem przed zapadnięciem w sen. Można podejmować próby pełnej zrozumienia rozmowy z dzieckiem, stosować metody relaksacyjne takie jak czytanie bajek, ciepłe kąpiele, masaże czy głaskanie.Działaniem opartym na minimalizowaniu skutków zgrzytania może być konsultacja z ortodontą i zadbanie o ochronę zębów dzięki nakładce (szynie relaksacyjnej), którą dziecku zakłada się na noc i która zapobiega głębokiemu starciu zdrowych zębów.Jeśli stosowanie podanych metod odnosi niedostateczny rezultat, warto (zależnie od przyczyny zjawiska) rozważyć leczenie farmakologiczne, z uwzględnieniem suplementacji oraz konsultację psychoterapeutyczną.
