160 lat temu, 22 stycznia 1863 r., Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego rozpoczęło się Powstanie Styczniowe, największy w XIX w. polski zryw narodowy. Pochłonęło ono kilkadziesiąt tysięcy ofiar i w ogromnym stopniu wpłynęło na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.
Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad tysiąc starć, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. Pomimo pewnych sukcesów oddziałów powstańczych, w związku z przewagą armii rosyjskiej, siły zaborcze zaczęły uzyskiwać przewagę. Pod koniec 1863 roku łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tysięcy żołnierzy, 170 tysięcy w Królestwie Polskim, na Litwie 145 tysięcy, a na Ukrainie - 90 tysięcy. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tysięcy partyzantów.
źródło: Dzieje.pl
Mogiły powstańcze z lat 1863-1864 w Powiecie Zamojskim
.
Powstanie Styczniowe w Powiecie Zamojskim
Krasnobród
„Szczególnie silnym echem odbiło się Powstanie Styczniowe, kiedy to 24 marca 1863 r. oddział powstańczy Marcina Lelewela-Borelowskiego, w okolicy istniejącej obecnie kaplicy Św. Rocha, stoczył krwawą bitwę z Moskalami. W wyniku bitwy poległo 42 powstańców, natomiast Moskale stracili kilkakrotnie więcej żołnierzy. Poległym powstańcom na ich mogile społeczeństwo Krasnobrodu w 1930 roku wystawiło pomnik kuty w kamieniu. Przedstawia on orła trzymającego w dziobie rozerwane kajdany. Po upadku powstania, w ramach restrykcji za patriotyczną postawę krasnobrodzian, car odebrał prawa miejskie i dokonał kasaty zakonu Dominikanów.”
źródło: www. krasnobród.pl
Zwierzyniec
„Powstanie Styczniowe zaznaczyło się zwycięską bitwą pod pobliską Panasówką.
Jej śmiertelne ofiary, z węgierskim ochotnikiem mjr Edwardem Nyary, złożono we wspólnej mogile na skraju miejscowości. W 1901 r. pomoc i schronienie znalazł tu zbieg z Petersburga, Józef Piłsudski. Ordynaccy leśnicy pomogli mu przedostać się nielegalnie przez granicę z Galicją na Tanwii.”
źródło: www. zwierzyniec.info.pl
„Widzieli z dala świateł niebieskich promienie
do godów życia nigdy nie zasiędą a może nawet zapomniani będą”
(fragment tekstu widniejącego na tablicy pomnika)
www.facebook.com/powzam
